شیر توپی و شیر پروانه ای جزو ساده ترین شیرهای صنعتی محسوب می شوند. اما با وجود اینکه شیرهای ساده ای هستند کاربرد بسیاری هم دارند.
البته لازم به ذکر است بیان کنیم که این دو شیر کاربردی و همچنین رایج، تفاوت هایی با یکدیگر دارند که همین تفاوت ها باعث شده است تا هر فردی نسبت به شرایط و نیاز خود برای خرید آن ها اقدام کند.
در ادامه با ما همراه باشید تا هر آنچه که راجب تفاوت های شیر توپی و شیر پروانه ای و همچنین این که هر یک از این شیرها چه کاربردی دارند را برای شما شرح دهیم.
شیر توپی چیست؟
شیر توپی، یک نوع شیر صنعتی است که توسط یک دسته کنترل می شود. شاید سوالی برای شما به وجود آید که چرا نام این شیر، توپی گذاشته شده است؟
باید ذکر کنیم که در بین حفره اصلی شیر، یک توپ قرار دارد. زمانی که این دسته باز و بسته می شود، توپ درون حفره به جهات مختلف حرکت کرده و باعث جلوگیری از ورورد و جریان آب و… می شود.
این توپی که به کنترل کردن سیالات و جریانات کمک می کند، در اصل در بین دو چرخ دنده قرار می گیرد که این چرخ دهنده ها، هم برای کنترل بهتر جریانات وجود دارند و هم همان طور که ذکر شد، با کمک از یک دسته این توپ جهات خود را تغییر داده است و مانع ورود یا خروج جریان می شود.
این شیرها کاربردهای بسیار زیادی دارند و در واقع به دلیل کاربرد ساده خود، جزو دسته شیرهای صنعتی رایج و البته اقتصادی به شمار می روند.
قیمت اقتصادی و کاربرد بالا، دلایلی هستند که امروزه برای اکثر مصارف خانگی، صنعتی و... از شیرهای توپی استفاده می نمایند.
شیر پروانه ای چیست؟
شیر توپی هم برای کنترل سیالات و انتقال جریانات کاربرد دارد. اما در هنگام ساخت آن ها تفاوت نسبتا چشم گیری وجود دارد که این تفاوت ها باعث می شود تا هر فردی نسبت به کاربرد، آن ها را خریداری کنند.
شیر پروانه ای دارای یک دیسک کنترل کننده می باشد. یعنی در بالا بیان کردیم که شیرهای توپی با وجود یک گوی توپی درون خود، می توانند به باز و بسته شدن جریانات و کنترل آن ها کمک کنند.
اما در شیرهای پروانه ای یک دیسک وجود دارد که با استفاده نمودن از دسته آن می چرخد و باعث بسته یا باز شدن شیر می شود. همچنین این مدل شیرها هم کاربرد بسیار زیادی دارند و جزو دسته شیرهای با قیمت مقرون به صرفه محسوب می شوند.
از همین رو همانند شیرهای توپی، شیرهای پروانه ای هم برای صنایع و حتی مصارف خانگی کاربرد بسیاری دارند.
تفاوت شیر توپی و شیر پروانه ای چیست؟
این دو شیر با وجود اینکه کاربرد بسیاری دارند و جزو شیرهای رایج هم محسوب می شوند، اما تفاوت های بارزی با یکدیگر دارند که همان طور بیان شد با توجه به کاربرد و تفاوت های آن ها، می توان برای انواع صنعت استفاده نمود.
به عنوان مثال یکی از بارزترین تفاوت های این دو شیر، وزن آن ها است. شیرهای توپی به دلیل اینکه یک توپ یا یک گوی فلزی درون خود دارند، سنگین تر هستند و حتما باید از لوله های بزرگ برای آن ها استفاده نمود تا تحمل این وزن سنگین را داشته باشد.
اما شیرهای پروانه ای وزن زیادی ندارند و بسیار سبک هستند که هم می توان برای لوله های بزرگ و هم کوچک؛ از مدل های شیر پروانه ای استفاده کرد.
همچنین شیرهای توپی، نسبت به شیرهای پروانه ای برای نصب، نیاز به فضای بیشتری دارند. در واقع از نظر ابعادی بزرگتر از شیرهای پروانه ای هستند و از همین رو برای استفاده به فضای بیشتری نیاز است.
اما برای شیرهای پروانه ای، نیازی به فضای بسیار بزرگی نیست. زیرا این مدل شیرها در کوچکترین و کم ترین فضا هم قابلیت نصب و اجرا را دارند.
از آنجایی که شیرها برای کنترل جریان آب مورد استفاده قرار می گیرند، باید مقاومت نسبتا خوبی در این خصوص داشته باشند. حال نکته ای که در مورد شیرهای توپی وجود دارد و در مورد شیرهای پروانه ای به نوعی ضعف حساب می شود، قدرت آن ها است.
شیرهای توپی می توانند در برابر فشار بسیار زیاد هم مقاومت بالایی داشته باشند اما مدل شیرهای پروانه ای به دلیل اینکه از نظر ساختی کمی ضعیف تر هستند، ممکن است در اثر برخورد با جریانات پر فشار، دچار نشتی شوند.
موضوع بعدی که می توان گفت برای افراد اهمیت بسیاری دارد، مبحث قیمت می باشد. شیرهای توپی با توجه به این که قوی تر عمل می کنند، قیمت نسبتا زیادتری هم دارند. در واقع می توان گفت شیرهای پروانه ای نسبت به توپی هم رایج تر هستند و هم قیمت کمتری دارند.
همچنین شیرهای توپی به هیچ عنوان دچار افت فشار نمی شوند و حتی در طی استفاده مدت های طولانی هم فشار را به اندازه منتقل می کنند. اما شیرهای پروانه ای به دلیل وجود دیسک، ممکن است که دچار مشکلات فشاری و افت شوند.
شیر پروانه ای انتخاب با صرفه تری است یا شیرهای توپی؟
اگر به مطالبی که در بالا بیان شد دقت کرده باشید، متوجه شده اید که هر یک از شیرها کاربرد و مزایای متفاوتی دارند. به عنوان مثال ممکن است برای برخی از مشاغل و استفاده ها شیره توپی انتخاب بهتری باشد و برای برخی دیگر، شیر پروانه ای جوابگو باشد.
اما اگر بخواهیم به طور کلی بیان کنیم می توان گفت شیرهای توپی با وجود اینکه کمی نسبت به شیرهای پروانه ای گران تر هستند اما کاربردی ترند. این شیرها به خوبی جریانات را کنترل می کنند و همچنین در برابر فشار بالا نیز مقاوم اند.
امکان نشتی و… هم از این شیرها وجود ندارد و به راحتی نیز می توان آن ها را نصب کرد و استفاده نمود. معمولا شیرهای پروانه ای برای کاربرهای روزمره بهتر هستند و اکثر افراد هم برای مصارف خانگی و… این مدل شیرها را تهیه می کنند.
توجه داشته باشید که شیرهای توپی و پروانه ای، با وجود تفاوت هایی که دارند اما هر یک کاربرد متفاوتی دارند و افراد هم با توجه به نیاز خود باید برای خرید آن ها اقدام کنند.
